آیا ۱۰ تولیدکننده برتر اسباب بازی ایرانی را می شناسید؟

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به تجربه چند ده ساله در زمینه تولید و پخش اسباب بازی های ایرانی، ده تولیدکننده برتر اسباب بازی ایرانی به لحاظ کیفیت، تعداد محصولات و نفوذ در بازار  به شما علاقه مندان به این حوزه معرفی شود.

ایران از تولید تخصصی اسباب بازی جا ماند…

استفاده از اسباب بازی برای کودک ایرانی تاریخچه ای به وسعت تاریخ اقوام آریایی دارد. باستان شناسان در نقاط مختلف ایران اشیایی که در دل خاک بیرون آورده اند، اشاره به تاریخچه اسباب بازی در ایران دارد. البته مطالعات تاریخی نشان می دهد که این نوع وسایل بیشتر مربوط به قشر خاصی از اشراف زاده ها بوده است و شامل اشیاء ظریف با طرح کودکانه و از جنس سفال، فلـز، چوب و شیشه و  به شکل پیکره‌های حیوانی و انسانی و مجسمه‌های چرخ‌دار  جغجغه و فرفره، چالیک، الک دولک است که یادآور اسباب بازی کودکان آن زمان است(۱).

شواهد تاریخی نشان می دهد که تنوع اسباب بازی در ایران تا اوایل قرن نوزدهم میلادی همپای سایر تمدن ها و کشورها پیش رفت. اما از قرن نوزدهم میلادی به بعد رشد بسیار چشمگیری در تولید اسباب بازی در کشورهای اروپایی اتفاق افتاد. این خیز تاریخی در قرن بیستم به آمریکا منتقل شد.

در قرن بیستم، با ایجاد ادبیات جدیدی از طرف روانشناسان اروپایی و آمریکایی مبنی بر لزوم ساخت اسباب بازی با در نظر گرفتن تمایلات روحی و روانی کودکان و توجه به ارتباط مهارت های مورد نیاز آنان و نوع اسباب بازی های ساخته شده، تحول مهمی در طراحی، ساخت و عرضه صنعت اسباب بازی ایجاد شد. این درحالی بود که مطالعه هدفمند در این زمینه جزو اولویت های دولتمردان ایرانی نبود و ایران از این جهش تاریخی باز ماند (۲).

نبود مراکز تحقیقاتی در حوزه روانشناسی کودک، عدم طراحی و تولید اسباب بازی مهارت محور و همچنین عدم وجود انجمن های فعال و تاثیر گذار در صنعت اسباب بازی، باعث شد تا کودکان ایرانی سالها برای پاسخ به نیاز خود، به استفاده از اسباب بازی های ساخته شده توسط کشورهای دیگر روی آوردند.
در حدود دهه ۵۰ شمسی اولین تولید کنندگان ایرانی اسباب بازی فعالیت خود را در زمینه تولید صنعتی اسباب بازی شروع کردند که البته این تلاش نیز بدون کار کارشناسی توسط متخصصان انجام گرفت.

اغلب این تولیدی ها به صورت تخصصی بر روی اسباب بازی کار نمی کردند و با توجه به سابقه ای که در قالب سازی و تولید قطعات پلاستیکی در حوزه های مختلف داشتند، تلاش کردند تا با کپی برداری از نمونه های اسباب بازی خارجی، بازی های مشابه جورچین و یا عروسک و حتی برخی بازی های فکری را باز تولید کنند. از مهمترین نمونه های این برندهای با قدمت می توان به بافرزندان و فکرآذین اشاره کرد.

رشد چشمگیر کمی تولید اسباب بازی در ایران در سی سال اخیر

در دهه های اخیر شاهد تغییراتی در صنعت اسباب بازی در ایران هستیم به طوری که بیش از هزاران محصول ایرانی در دسته بندی های مختلف و با در غالب صدها برند مختلف ایرانی وارد بازار شده اند. البته با وجود اینکه بسیاری از این اسباب بازی ها کاملا مشابه نمونه های خارجی ساخته شده اند و هیچ رنگ و بویی از طراحی بومی و داخلی ندارند و حتی بعضا برخی از مراحل ساخت آنها در کشورهای دیگر مانند چین انجام می شود، می توان گفت حرکت رو به رشدی حداقل به لحاظ کمیت در صنعت اسباب بازی ایران اتفاق افتاده است.
سرمایه در گردش مورد نیاز بالا، وجود نداشتن سیستم های توزیع مناسب در کشور، وجود تورم بالا در کشور و توجیه ناپذیر بودن جذب سرمایه برای این صنعت و  عدم حمایت دولت ها از تولید کنندگان اسباب بازی ایرانی در بسیاری از مواقع باعث دوره زندگانی بسیار کوتاه ۵-۱۰ ساله برای برخی برند ها شده و البته با این وجود، برخی برندهای دیگر با وجود تمام این مشکلات توانسته اند سالها فعالیت خود را ادامه داده و اکنون تعداد زیادی محصولات با کیفیت را به فرزندان ایران زمین عرضه کنند.

برندهای برتر اسباب بازی ایرانی و غلبه بر مشکلات صنعت اسباب بازی

در این مقاله در تلاش هستیم با آشنایی و تجربه فعالیت در این صنعت به معرفی برخی از برندهای با کیفیت ایرانی که در این سالها توانسته اند فعالیت خود را با وجود مشکلات ادامه داه و محصولات متعددی را به صنعت اسباب بازی عرضه کرده اند معرفی کنیم:

اسباب بازی درج توی (ممقانیان)، غول تولید اسباب بازی با کیفیت پلاستیکی :

کارخانه اسباب بازی درج توی از سال ۱۳۵۰ فعالیت خود را آغاز کرد. این مجموعه با شعار  تولید اسباب بازی های مفید و بی ضرر منطبق بر استانداردهای روز دنیا و برای استفاده طولانی مدت کودکان است. طبق کاتالوگ تهیه شده مربوط به سال ۱۴۰۰ این برند در حال حاضر بیش از ۱۴۸ محصول در دسته بندی های ماشین های کوچک، ماشین های بزرگ، موتورسیکلت ها، بازی های مهارتی دخترانه و پسرانه و بازی های مکانیکی دارد.
شاید یکی از مهترین ویژگی های این برند تولید محصولات با تیراژ بسیار بالاست و این باعث می شود تا قیمت تمام شده آن ها پایین آمده و بنابراین مخاطب عام تر و با قدرت خرید پایین تر را هدف را قرار داده و  با یک نگاه ساده می توان دید که حتی در دکه های روزنامه فروشی نیز انواع ماشین های درج راه پیدا کرده است.


بازی های زینگو، برند تازه واردی که ظرف ۵ سال حدود ۱۵۰ محصول به بازار معرفی کرد:

برند زینگو، به عنوان یکی از برندهای مجموعه انتشارات خیلی سبز، از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرد. مجموعه در ابتدا با تمرکز بر بازی های کمک آموزشی دانیمون و سپش بازی های فکری و رومیزی که برگردانی از بازی های خارجی بودند و با معرفی کالاهای معروفی مثل جت ست، بوم بال، دژوما و سوپردوز آغاز به کار کرد و از حدود سال ۱۴۰۱ با تغییر رویه اولیه در تولید به معرفی و عرضه انواع تولیداتی که بیشتر در دسته اسباب بازی قرار می گرفتند نیز دست زد. از جمله انواع مختلفی از لگوها، ماشین های ساز و باز، انواع ست های مواد غذایی پلاستیکی، از محصولات شاخص این برند است.
سرمایه در گردش فراوان، سازمان بسیار بزرگ در زمینه بازاریابی و پخش اجناس و همچنین تجربه موفق در پخش کتاب و مشابهت بازار حوزه کتاب و اسباب بازی به این برند کمک کرد تا اگر امروز در مغازه های اسباب بازی فروشی سراسر کشور سری بزنید تقریبا در تمام آنها آثاری از محصولات زینگو را می توانید بیابید.

اسباب بازی های با کیفیت پلاستیکی زرین تویز:

کارخانه زرین تویز فعالیت خود را در سال ۱۳۵۱ به عنوان تولیدکننده محصولات پلاستیکی آغاز نمود. زرین تویز در طی نیم قرن تجربه در تولید اسباب بازی های پلاستیکی توانسته است استانداردهای اروپایی لازم برای تولید اسباب بازی های خود را اخذ کرده و به این ترتیب به صادرات کالاهای خود به نقاط مختلف خاور میانه دست بزند. تولیدات زرین تویز که در حال حاضر بالغ بر ۱۵۰ محصول است، شامل انواع ماشین و وسایل نقلیه، اسکوتر، پازل، تاب و وسایل شن بازی است.

تک توی، خانه سازی با قطعات خوش ساخت شبه چوبی:

نخستین تولیداسباب بازی تک توی به سال ها ۱۳۶۳ بر می گردد که البته برخلاف کالاهای فعلی شرکت از قطعات چوبی در آن استفاده شده بود. به مرور و تا سال ۱۳۸۶، شرکت شروع به تولید قطعات پلاستیکی کرد و در سال ۱۳۹۰ شرکت طلوع آفتاب کمال یا همان تک توی را تاسیس کرد. این شرکت با استفاده از تجارب قبلی خود در تولید قطعات پلاستیکی، اجناس مختلفی را در رده بازی های ساختنی مانند انواع کلبه های جنگلی و پارک های شادی و بازی های مهارت های اولیه نوپایان وارد بازار کرد.

محصولات تک توی از سال ۱۳۹۵ در کشور ترکیه به صورت گسترده پخش شده و همچنین به کشورهای همجوار ایران نیز به مرور صادر شد.  از سال ۱۳۹۸ برند جدیدی به نام تکتاز به این مجموعه اضافه شده که انواع ماشین های ساز و باز را وارد بازار کرد.

هوپا، ناشر کتاب و بازی های رومیزی چشم نواز:

هوپا ناشر کتاب‌های کودک، نوجوان و جوان و بازی‌های فکری – آموزشی است که از سال ۱۳۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده است. این مجموعه ابتدا با انتشار بازی های رومیزی مثل نیکیماک، دالیز و استوژیت که همگی برگردان بازی های خارجی و اما به صورت بازطراحی کامل و بومی سازی آرت مجموعه ها بود، کار خود را آغاز کرد. از سال ۱۳۹۴ هوپا به انتشار کتابهای ترجمه متعددی دست زد و آنقدر این کار را گسترش داد که حتی باعث شد بسیاری هوپا را با کتاب هایش به خاطر بیاورند. در سالهای بعد این برند با انتشار بازی های کاملا ایرانی دستباف و سفالگر، فصل جدیدی از تولید بازی های رومیزی را به روی مخاطبان باز کرد. در حال حاضر مجموعه هوپا بیش از ۴۰۰ عنوان کتاب و ۳۰ عنوان بازی رومیزی به بازار ایران عرضه کرده است.

آوای باران، تولید اسباب بازی های کمک آموزشی و مهارت محور:

بدون تردید،در دهه گذشته، یکی از مجموعه ها و نشان های تجاری تاثیرگذار در صنعت اسباب بازی، آوای باران است. این مجموعه ابتدا با تمرکز بر روی فعالیت پخش تخصصی بازی های فکری، سیستم فروش گسترده و گردش مالی قابل توجهی را ایجاد کرد و به مرور با ایجاد برندهای مختلفی نظیر قلقلک، نهالک، … پا به عرصه تولید محصولات و بازی های مختلف گذشت. هرچند اتخاذ سیاست های فروش مختلف در همکاری و تعامل با تولیدکنندگان و شرکت های پخش مختلف، نوساناتی را در عملکرد این مجموعه در طول زمان ایجاد کرده، با این حال تاسیس فروشگاه های خرده فروشی مختلف با نشان آوای باران، نشان از تداوم این برند در آینده دارد.

 محصولات بافرزندان، پر کردن خلاء اسباب بازی نوپایان در بازار ایران:

مجموعه بافرزندان فعالیت خود را از سال ۱۳۶۷ آغاز کرد. این مجموعه با تولید لگوهای بزرگ فعالیت خود را در بازار اسباب بازی ایران آغاز کرد و به مرور اسباب بازی های متنوع تری مانند لگو ریز، دومینو، انواع پازل های سه بعدی برای خردسالان و انواع محصول کمک آموزشی و همچنین انواع کتاب هایی برای کودکان نوزاد و نوپا به بازار ایران عرضه کرد.

محصولات نیکوتویز، ماشین های نشکن، خوش رنگ و لعاب و با قیمت مناسب:

تولیدی نیکوتویز از سال ۱۳۹۶ کار خود را در زمینه تولید ماشین های اسباب بازی پلاستیکی با کیفیت آغاز کرد. طبق گفته موسسان هدف از تولید این ماشین ها، ایجاد کالاهایی با کیفت برای رده سنی یک تا پنج سال است که خلاء بزرگی در بازار ایران برای آن حس می کردند. مهمترین ویژگی این رده محصولات، کیفیت بسیار مناسب ماشین ها، استفاده از رنگ های چشم نواز و قیمت تمام شده بسیار مناسب به نسبت تولیدات مشابه در بازار است.

ماشین های فلزی طاها، زیبا، خوش ساخت و با کیفیت:

مجموعه طاها ویرا رادین با برند تجاری طاها از سال ۱۳۷۲ ، فعالیت خود را با واردات و پخش و فروش ماشین‌های دایکست فلزی و عقب‌کش و ماشین‌های ماکت دکوری با برندهای معروف از جمله نیوری، مایستو و برند‌های متنوع دیگر در مقیاس‌های مختلف آغاز نمود. این مجموعه در سال ۱۳۹۸ اقدام به احداث اولین کارخانه تولید ماشین‌های عقب‌کش در کشور نمود و در حال حاضر بزرگترین تولید کننده ماشین های عقب کش فلزی و انواع ماکت های حرفه ای ماشین های مختلف در کشور است.

فکرآذین، برند نام آشنای دوران کودکی

دهه شصتی ها هم این برند قدیمی اسباب بازی را می شناسند. آنجا که طی سالهای آخر دهه شصت، تبلیغات تلویزونی پردامنه این برند، تیراژ فروش کم سابقه ای از محصول هزارسازه را به ارمغان آورد. ولی شناخته شده ترین محصول این برند، راز جنگل است که خاطرات کودکی بسیاری از فرزندان این سرزمین را به خود گره زده است. به تازگی بسته بندی برخی محصولات قدیمی این برند، نظیر مجموعه سازوبازها، بازسازی و ارتقا یافته و تعدادی محصول جدید هم به سبد کالاهای این شرکت اضافه شده است. با این حال، به رغم تنوع قابل توجه تولیدات این برند، به دلیل اختلال در ساختارهای توزیع کالاهای این برند، بروز کافی در بازار ندارند.

۱. تاریخچه بازی و اسباب بازی سرگذشت اسباب بازی ها، bamano.life

۲. Toy, wikipedia.org

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *